Robots.txt dosyası, web sitelerinin belirli sayfalarının arama motorları tarafından taranmasını engellemek ya da izin vermek amacıyla kullanılan bir metin dosyasıdır. Web sitesinin ana dizinine yerleştirilen dosya, “Robots Exclusion Protocol” olarak bilinen kurallara göre arama motoru botlarına talimat verir.
Dosyanın amacı; sunucu yükünü azaltmak, hassas bilgileri korumak ve arama motorlarının yalnızca istenilen sayfaları indekslemesini sağlamaktır. Örneğin; bir web site sahibi, özel kullanıcı verilerinin saklandığı ya da henüz tamamlanmamış sayfalara arama motorlarının erişmesini istemeyebilir.
Böyle bir durumda robots.txt dosyasına eklenen direktiflerle söz konusu sayfalar tarayıcı botlardan gizlenebilir. Ancak dosya, bir güvenlik önlemi olarak görülmemelidir. Yalnızca sayfa tarama istekleri için bir öneri niteliği taşır ve güvenlik açıklarını önlemek için başka yöntemlerle desteklenmelidir.
Robots.txt Nedir?
Robots.txt, arama motoru botlarına web site üzerinde hangi sayfalara erişip erişemeyeceğini bildiren bir metin dosyasıdır. Söz konusu dosya, site içeriğinin arama motorlarında nasıl görüneceğini kontrol etme amacını taşır. Bununla birlikte robots.txt dosyası, sitenin taranmasını istemediği özel sayfaları ya da dizinleri belirterek sunucu yükünü azaltmak ve özel bilgilerin korunmasına yardımcı olmak için de kullanılır.
Robots.txt Dosyası Neden Önemlidir?
Robots.txt, web sitesinin arama motorları tarafından nasıl taranacağını belirleyen bir dosya olduğu için son derece önemlidir. Bu noktada web site kurma sürecinde ve arama motoru optimizasyonu hedefleri doğrultusunda dosyanın doğru şekilde yapılandırılması büyük bir önem arz eder.
Dosya, arama motoru botlarına hangi sayfalara erişim sağlayabileceklerini ya da hangilerini göz ardı etmeleri gerektiğini bildirir. Böylece sitede yer alan bazı özel ya da gereksiz sayfaların dizine eklenmesi önlenebilir ve arama motorlarının tarama bütçesinin daha verimli bir şekilde kullanılması sağlanabilir. Bunun yanı sıra robots.txt dosyası, web site yapımı sürecinde SEO performansını artırma açısından da önemli bir rol oynar.
Doğru yapılandırılmış bir robots.txt dosyası, web site oluşturma aşamasında hedeflenen sayfaların ön plana çıkmasına olanak tanır ve arama motorlarına rehberlik eder. İlgili dosyada yapılan yanlış bir ayar ise sitenin arama motorlarında görünürlüğünü kaybetmesine neden olabilir. Bu doğrultuda SEO çalışmaları için robots.txt, siteye değer katan ve gereksiz içeriklerin taranmasını önleyen bir araç olarak önem kazanır.
Robots.txt Dosyası Nasıl Oluşturulur?
Robots.txt dosyası oluşturma noktasında ilk adım olarak bilgisayarınızda bir metin düzenleyici ya da not defteri açmalı ve dosyayı “robots.txt” adıyla kaydetmelisiniz. Sonrasında sitenizin kök dizinine yüklemeden önce gerekli komutları dosyaya eklemelisiniz.
Dikkat edilmesi gereken önemli noktalardan biri, dosyanın UTF-8 karakter kodlamasıyla uyumlu olması ve sitenizin URL yapısıyla aynı formatta hazırlanmış olmasıdır. Eğer siteniz WordPress tabanlı ise “robots.txt rewrite” ya da benzeri eklentilerden yararlanarak söz konusu dosyayı oluşturabilirsiniz.
Dosyanızı kaydettikten sonra www.siteadi.uzanti.com/robots.txt biçiminde URL’yi tarayıcınızda aratarak 404 hatası almadığınızı ve sayfanın doğru şekilde yüklendiğini kontrol etmelisiniz. Bunun yanı sıra Google Robots.txt Test Aracı’ndan “izin verildi” yanıtını alıyorsanız robots.txt oluşturma işleminiz başarıyla tamamlanmış demektir.
Önemli Robots.txt Komutları
Robots.txt dosyasının en önemli komutları arasında “User-agent”, “Disallow”, “Allow” ve “Sitemap” bulunur. “User-agent” komutu, belirli bir arama motoru botuna yönelik talimatları belirler. Bunun yanı sıra “robots.txt disallow“, botun hangi sayfalara erişemeyeceğini tanımlar. Örneğin; tüm arama motorlarının bir yönlendirme sayfasına erişimini engellemek için “User-agent: *” ve “Disallow: /yonlendirme-sayfasi” komutları kullanılabilir.
“Allow” komutu, engellenmiş bir dizin içinde belirli bir sayfaya erişime izin vermek için tercih edilir. “Sitemap” ise tarayıcıları sitenin XML site haritasına yönlendirerek daha verimli bir tarama süreci sağlar.
Robots.txt Test Aracı
Robots.txt test aracı, web sitelerinin arama motorları tarafından taranıp taranmadığını kontrol etmek amacıyla kullanılan bir analiz aracıdır. Söz konusu araç, sitedeki robots.txt dosyasını inceleyerek arama motoru botlarına belirli sayfalara erişim izni verilip verilmediğini doğrular.
Search Console Kontrolleri
Google Search Console, robots.txt dosyasının doğruluğunu kontrol etmek ve olası hataları gidermek için kullanışlı bir araçtır. Bu doğrultuda Search Console üzerinden söz konusu dosyayı test etmek, tarama engellerini belirlemek ve doğruluğunu değerlendirmek mümkündür.
Search Console’da robots.txt dosyasındaki güncellemelerin arama motoruna hızlı bir şekilde iletilmesi de sağlanır. Bu sayede sitenin taranabilirlik durumu optimize edilir. Web yöneticileri, düzenli kontrol yaparak sitelerinin arama motorları tarafından ideal şekilde tarandığından emin olabilirler. Böyle bir durum da sitenin SEO performansını iyileştirir ve görünürlüğünü artırır.
Robots.txt ile ilgili Dikkat Edilmesi Gerekenler
Robots.txt dosyasının hatalı kullanımı, site trafiğini olumsuz yönde etkiler ve önemli sayfaların arama sonuçlarında görüntülenmesini engeller. Aşağıda, dosyanın kullanımı sırasında dikkat edilmesi gereken noktalara yer verilmiştir:
- Disallow komutunun doğru bir şekilde uygulanması gerekir. Komut, belirli dizinleri ya da sayfaları arama motorları tarafından taranmaktan alıkoyar. Yanlış kullanılan Disallow, sitenin geniş bir bölümünün erişimini engelleyebilir.
- Site yapısında yapılan değişikliklerin ardından dosya güncellenmelidir. Eski yapıdaki izinler, güncellemenin ardından yanlış yönlendirmelere neden olabilir.
- Google Search Console gibi araçlarla dosyanın arama motorları tarafından nasıl algılandığı doğrulanmalıdır.
Yukarıdaki unsurların yanı sıra “User-agent” ve “Crawl-delay” parametrelerinin de başarılı bir şekilde kullanılması gerekir. Aksi halde sunucuda performans sorunlarının yaşanması muhtemeldir.
Sonuç
Robots.txt dosyası, web sitelerinin arama motorları tarafından nasıl taranacağını belirleme noktasında kritik bir rol oynar. Doğru yapılandırıldığında hem sitenin arama motoru optimizasyonuna katkıda bulunur hem de sunucu kaynaklarının verimli kullanılmasına olanak tanır. Ancak yanlış ya da eksik yapılandırmalar, site erişilebilirliğini olumsuz yönde etkileyebilir. Bu nedenle dosyanın dikkatli bir şekilde hazırlanması ve planlanması gerekir.
