Başka girişimcilerin başarı hikâyelerini okumak, her zaman ufuk açıcı bir eylemdir. Mesela internette gezinirken, ürünlerini yeni bir pazaryerinde sergilemiş bir girişimci hakkında yazı okuduğunuzu varsayalım. Yazıda, satışlarını 10 katına çıkarmış bir girişimciden bahsedildiğini görüyorsunuz.
Metni okumaya devam ettiğinizde, ilk baştaki şüpheciliğiniz kendi yerini merak duygusuna bıraktığını yavaş yavaş hissediyorsunuz. Bu yüzden de pazaryeri satış kanalının belirlenmesi hakkında daha fazla bilgi elde etmek istediğinize karar verdiniz. Hiç merak etmeyin, bunun için en doğru yerdesiniz.
Pazaryeri satış kanalları, işinizi kazançlı bir şekilde yürütebilmeniz için oldukça önemlidir. Pazarlamanın dört altın kuralından biri olan sergileme veya dağıtım, işletmenizin genel pazarlama stratejisinin bir parçasıdır. Bu nedenle pazaryeri satış kanalının belirlenmesi, her ölçekteki işletme için kritik öneme sahiptir. Ürünlerinizi müşterilerinize ulaştırmak için doğru dağıtım kanallarını kullandığınızdan emin olmalısınız.
Markanız için en iyi pazar yerlerini belirlemek için dikkat etmeniz gereken bazı unsurlar vardır. Her bir platformun gereksinimlerini, ürün kategorilerini ve hedef kitlelerini ayrı ayrı karşılaştırmalısınız. İhtiyacınız olan tek şey biraz sabırlı olup, araştırma yapmak için zaman ayırmak. Ardından, kullanmaya karar verdiğiniz pazaryeri satış kanalının tadını çıkarmak.
Yeni bir girişime başlarken, yapılacaklar listenizde yer alan “En iyi pazar yerini belirle.” gibi bir madde sizi kesinlikle endişelendirmesin. Şimdi içeriğimizde, ihtiyaç duyabileceğiniz tüm detayları ayrıntılı olarak ele alacağız.
Pazaryeri (Marketplace) Nedir?
Pazaryeri satış kanalının belirlenmesi detaylarına geçmeden önce bazı kavramları açıklayarak işe başlayalım.
Pazaryerleri, bir ürünü satın almak isteyen müşterilerle, o ürünü satmak isteyen satıcıları bir araya getiren platformlardır. Ürün dediğimiz şeyin, illa ki somut bir nesne olmasına gerek yok. Bir hizmet ya da dijital bir gereç de pazaryerlerinde satılabilir. Hem ürün hem de hizmet satabileceğiniz birçok örnek var. Amazon, Trendyol, N11, Gittigidiyor, Airbnb şeklinde liste uzayıp gidiyor.
Genelde birçok girişimci, bu platformların birinde satış yapmak istiyor. Ancak pazaryerinin popüler olması, dikkat ettiğiniz tek kriter olmamalı.
Bir Pazaryerinin Mantığı Nedir?
Pazaryerleri, müşterilere ulaşabilmeniz için bir aracıdır. Bunu alışveriş merkezlerinin dijital dünyadaki karşılığı olarak düşünebilirsiniz.
Birçok ürün ve hizmetin sunulduğu bu web siteler, sizin için vitrin görevi görürler. Müşteriler ve tedarikçiler arasındaki etkileşimi çok daha rahat ve basit hale getirirler.
Pazaryerleri, genellikle size satış için ihtiyaç duyabileceğiniz her şeyi sağlar: Ürün sayfaları, analiz araçları, teknik destek, ücretli reklam vb.
Satışa koyduğunuz her ürün ya da hizmete pazaryeri bulmanız mümkün:
- Ürün pazaryerleri (Trendyol, Amazon)
- Hizmet pazaryerleri (Airbnb)
- İş Pazarları (Kariyer.net, Yenibiris)
- Fiyat karşılaştırmak için pazaryerleri (Skyscanner, Obilet)
Bir pazaryerinin düzgün işleyişi sadece orada bulunan satıcılara veya alıcılara bağlı değildir. Bu sürece etki eden onlarca faktör vardır: Pazaryerinin kendisi, kargo şirketleri, ödeme işlemleri vb.
Pazaryerleri Müşterilere Hangi Avantajları Sunar?
Tüketiciler, birkaç nedenden dolayı pazaryerlerinden alışveriş yapmayı tercih ederler:
- Tek bir yerde, çok çeşitli ürün veya hizmetleri bulabilirler. İhtiyaç duydukları ürünleri kolayca bulduktan sonra, filtreleme ve fiyatları karşılaştırma gibi özelliklerden yararlanabilirler.
- Ayrıca, oldukça rahat ve güvenli bir ortamda alışverişlerini tamamlama şansına erişirler. Birçok tüketici adını pek bilmedikleri online mağazalara değil, pazaryerlerine güvenirler. Çünkü bir şeyler ters giderse Trendyol, N11 gibi platformların müşteri temsilcilerinin onlara yardımcı olacağından emin olurlar.
Günlük hayatın hızlı temposu, bu platformların gördüğü talebi her geçen gün daha da arttırıyor. Özellikle pandemi sonrası dönemde, online satışların rekor üstüne rekor kırdığını hepimiz çok iyi biliyoruz. Pazaryerleri, çok çeşitli ürünleri tek bir yerde sergiliyor ve tüketicilere bir bakışta en iyi teklifleri gösteriyor.
Pazaryerleri Satıcılara Hangi Avantajları Sunar?
Pazaryerlerinin müşterilere sağladığı avantajların yanında, satıcılara sağladığı birçok kolaylık vardır.
- Hem ulusal hem de uluslararası düzeyde, online mağazanızdakinden çok daha yüksek bir trafik akışına erişebilirsiniz.
- Pazaryerleri aracılığıyla ürün veya hizmet satmak, yeni bir satış kanalına erişmeniz demektir. Hatta bu sayede, kendinizi belirli bir ürün veya hizmette lider olarak bile konumlandırabilirsiniz. Bahsettiğimiz bu durum, kullandığınız platformdaki itibarınız için çok önemlidir.
- Pazaryerleri genellikle ödeme, müşteri hizmetleri gibi birçok “ikincil” konu ile ilgilenir. Bu sayede enerjinizi satışlarınıza yoğunlaştırabilirsiniz.
Pazaryerlerinin Satıcılar için Dezavantajları Nelerdir?
Pazaryerlerinin en büyük dezavantajlarından biri, her satış için bir komisyon ödemek zorunda olmanızdır. Kendi E-Ticaret sitenizde aldığınız ödemenin tamamı size ait, ama burada bir kısmını pazaryeriyle paylaşmanız gerekiyor.
- Fiziksel Mağazalar ile Çatışma: Günümüzde birçok satıcı için, platformlarda yer almak neredeyse bir zorunluluk haline geldi. Ancak Amazon gibi pazaryerleri, diğer ticaret kanallarıyla çatışmalara neden olabilecek bir fiyat savaşı dayatıyor. Birçok satıcı için fiziksel mağazalardaki fiyatlarını çevrimiçi sunulan fiyatlar ile eşleştirmek neredeyse imkânsızdır.
- Tekelci Uygulamalar: Büyük pazaryerleri, adete pazarın tek hâkimi konumundalar. Bu durum, bu platformlar tarafından komisyonlar konusunda birçok satıcıyı endişelendiriyor.
- Sahte Ürünler Satmak: Ürünlerinizin çakmalarıyla karşılaşabilmeniz çok mümkün bir durumdur. Eğer ki sundukları fiyat sizinkinden çok daha uygunsa, onlarla rekabet etmeniz zorlaşır.
- Tüketici Gizliliği ve Veri Koruması: Üçüncü şahıs bir platformda satış yaptığınızdan dolayı, tüketici bilgilerinizin kontrolünü kaybedersiniz.
B2C İş Modeli Nedir?
Çok sık duymuş olduğunuzu düşündüğümüz B2C iş modeli için ayrı bir başlık açmak istedik.
Bir B2C’ye çok benzer bir isme sahip başka bir iş modeli daha var: B2B. Önce ondan başlayalım, B2B “business to business” yani Türkçesiyle “işletmeden işletmeye” satış modelidir.
B2B şeklinde faaliyet gösteren işletmeler, birbirlerine satış yaparlar. Mesela bir üreticinin toptancıdan hammadde satın alması bu ikilinin B2B şeklinde bir iş faaliyeti gösterdikleri anlamına gelir. Aslında tüm üreticilerin, üretime devam edebilmek için B2B iş modelini uygulamaları gerekir.
Gelelim, asıl açıklamak istediğimiz B2C’ye. İngilizcedeki “business to customer” ifadesi yani Türkçesiyle “işletmeden tüketiciye”, B2C iş modelini ifade eder. Öyle ki kendi yaptığımız tüm alıveriş işlemleri B2C modeli kapsamına girer.
Günümüzde B2C iş modeli iki şekilde uygulanmaktadır:
- Sattığınız ürünleri kendi mağazanızda sergileyebilirsiniz. Bahsettiğimiz mağaza, fiziksel ya da online olabilir. Önemli olan, satış işlemini sizin direkt müşteriye yapmanızdır.
- Diğer bir seçenek ise, pazaryeri satış kanalı aracılığıyla ürünlerinizi satmanızdır. Yani, içeriğimizde odaklandığımız konu, B2C iş modelinin ikinci seçeneğini kapsar.
Pazaryeri Seçerken Nelere Dikkat Etmelisiniz?
Pazaryeri satış kanalınızı belirlerken kesinlikle rastgele kararlar almamalısınız. Doğru platformu seçebilmek için birçok unsuru hesaba katmanız gerekir. Bu unsurları şu şekilde listeleyebiliriz:
- Pazaryeri Trafiği ve Ürün Görünürlüğü
- Pazaryeri Marka İmajı
- Hedef Belirleme ve Ürün Kategorileri
- Kullanımınıza Sunulan Araçlar
- Ödeme Güvenliği
- Yasal Çerçeve
- Abonelik Ücreti
Pazaryeri Trafiği ve Ürün Görünürlüğü
E-Ticaret işletmenizin başarılı olabilmesi için tüketicilerin ürünlerinizi görebilmesi gerekir. Bu nedenle, seçeceğiniz pazaryeri, arama motoru sonuçlarında üst sıralarda çıkmalıdır. İyi düzeyde trafik akışına sahip, üst segment bir pazaryeri olmalıdır.
Bu, potansiyel müşteriler çekmek ve potansiyel müşterileri gerçek müşterilere dönüştürebilmeniz açısında çok önemlidir. Seçiminizi yaparken, kendini rakiplerinden daha iyi bir konuma oturtmayı başaran pazaryerlerini göz ardı etmeyin.
Pazaryeri Marka İmajı
Pazaryerleri, marka isminizi büyütebilmeniz açısından size fazla fırsat vermez. Burada tüketiciler “Butik35”ten alışveriş yapmıyorlar, Trendyol veya Amazon’dan ürün satın alıyorlar. İsimsiz bir tedarikçiye indirgenirsiniz. Bu, marka imajınızı büyütemeyeceğiniz için kötüdür.
Öte yandan, seçtiğiniz bir pazaryerinde sosyal medyanın gücünden yararlanarak markanızı ölçülü bir şekilde görünür kılabilirsiniz. Amazon, kısa süre önce bu doğrultuda bir adım attı. Satıcıların, Amazon hesapları aracılığıyla satış işlemlerini tamamlamak için E-Ticaret sitelerini kullanmalarına izin vermeye başladı. Bu şekilde, marka adınızı korurken bir platforma abone olmanın tüm avantajlarından yararlanabilirsiniz.
Hedef Belirleme ve Ürün Kategorileri
Hedef belirleme, ister dijital ister fiziksel olsun pazarlama stratejilerinizin odak noktası olmaya devam eder. Müşterilerinizi, özelliklerine göre gruplandırabilmenizi sağlar. Bunun için cinsiyet, yaş, konum gibi farklı kriterleri göz önünde bulundurmalısınız.
Ayrıca sattığınız ürünlerin kategorisini de göz önünde bulundurun. Bazı pazaryerleri spesifik olarak belli kategorilere odaklanır. Sunduğunuz ürünleri türüne uygun bir pazaryeri seçmelisiniz.
Kullanımınıza Sunulan Araçlar
İyi bir pazaryeri, satıcılarına pratik ve kullanımı kolay araçlar sunar. Örneğin, mesajlaşma ve sohbet gibi iletişim çözümleri satıcıların kullanımına sunulmalıdır. Bunlar, sayfanızı kolayca yönetebilmenizi ve müşterilerinizle kolayca iletişim kurabilmenize yardımcı olur.
Ayrıca, iyi bir pazaryerinde müşterilerin herhangi bir sorunla karşılaşmalarında, kolayca erişebilecekleri bir müşteri hizmetleri bulunmalıdır.
Ödeme Güvenliği
Pazaryeri seçiminde dikkate almanız gereken diğer bir unsur ödeme güvenliğidir. Bu kriter, bir pazaryerinde sağlıklı akış sağlanabilmesi adına çok önemlidir. Platform, özellikle finansal işlemlerde uygulayacağı adımları garanti etmelidir.
Bazı pazaryerleri kendi ödeme sistemlerini ve araçlarını kullanır. Örneğin Trendyol, ödeme kısmını kolaylaştırmak için Trendyol Cüzdan’ı geliştirmiştir.
Yasal Çerçeve
Pazaryerinde yürütülecek dijital ticari işlemlerin yasal bir çerçeveye tabi olduğunun belirtilmesi oldukça önemlidir.
Bu nedenle, yürürlükteki yasal düzenlemelerle uyumlu bir şekilde çalışacağının garanti veren pazaryerlerine yönelmelisiniz. Örneğin, ürünlerin kalitesi kadar güvenlik ve hijyen standartlarına uygunluğu da seçtiğiniz platform tarafından dikkate alınmalıdır.
Abonelik Ücreti
Farklı satış kanallarının farklı abonelik ücretleri ve komisyon planları vardır. Buna karşılık, farklı abonelik sistemlerinde size özel teklifler sunabilirler. Pazaryeri seçeneklerinizi azalttıktan sonra, aralarından birini seçmek için karşılaştırmalı bir liste hazırlamak işinize yarayabilir.
İşletmeniz için en doğru pazaryeri satış kanalını belirlerken işinize yaracağını düşündüğümüz bilgileri sizin için derledik. Size uygun platformu seçmeye ne kadar yakınsınız? Yorumlarda bizimle paylaşın.
